Jak powinna wyglądać rehabilitacja po udarze? Rehabilitacja po udarze jest bardzo ważną częścią leczenia osób po przebytym udarze niedokrwiennym i krwotocznym. To długotrwały proces, którym zajmuje się zespół specjalistów. Udar może skutkować trwałym kalectwem i brakiem samodzielności, dlatego tak istotne jest wczesne rozpoczęcie rehabilitacji. Leczenie jest szansą na powrót do dawnej sprawności.

Dlaczego rehabilitacja po udarze jest tak ważna?

Osoby po przebytym udarze zmagają się z ograniczoną sprawnością, która nie pozwala na normalne funkcjonowanie. W przypadku pacjentów z cięższymi deficytami neurologicznymi nie są oni w stanie żyć samodzielnie bez pomocy osób trzecich. Wymagają opieki i pomocy nawet w prostych czynnościach. Zwłaszcza osoby starsze często muszą korzystać ze wsparcia ośrodków opieki stacjonarnej. Rehabilitacja po udarze jest ważnym elementem postępowania terapeutycznego. Za jej pomocą pacjenci są w stanie poprawić swój stan zdrowia i odzyskać upragnioną niezależność. Właściwie prowadzone leczenie niweluje prawdopodobieństwo zgonu z powodu powikłań zakrzepowo-zatorowych albo infekcji w krótkim czasie od wystąpienia udaru. Pozwala też choremu odnaleźć się w nowe sytuacji i przywrócić jak najwięcej utraconej sprawności.

Jak wygląda rehabilitacja po udarze mózgu?

Udar krwotoczny określany jest też wylewem mózgowym albo wylewem krwi do mózgi. Polega on na wynaczynieniu krwi w obszarze mózgowia przez pęknięcie naczynia. Zazwyczaj jego przyczyną jest pęknięcie mikrotętniaków u osób z nadciśnieniem. Jeśli chodzi o udar niedokrwienny, to jego przyczyną jest nagłe ograniczenie dopływu krwi, a wraz z nią tlenu oraz substancji odżywczych do mózgu. Rehabilitacja w obu przypadkach musi zostać wdrożona jak najszybciej od momentu stabilizacji stanu ogólnego pacjenta. Rehabilitacja jest podstawowym elementem leczenia osób, które przeszły udar. Najpierw powinna być prowadzona na oddziale neurologii, po czym na oddziałach rehabilitacji. Ważne jest też to, aby następnie była kontynuowana w domu albo w zakładzie opiekuńczo-leczniczym. Leczeniem zajmuje się zespół specjalistów, czyli:

• neurolog,
• specjalista rehabilitacji medycznej,
• terapeuta zajęciowy,
• logopeda,
• neuropsycholog,
• fizjoterapeuta,
• pielęgniarka,
• opiekun socjalny.

Zadaniem fizjoterapeuty jest leczenie ruchem, czyli kinezyterapia oraz zabiegi fizykalne. Specjalista ten wykonuje też często masaże lecznicze. Logopeda natomiast zajmuje się leczeniem zaburzeń funkcji mowy i dysfagii. Neuropsycholog zajmuje się rehabilitacją kognitywną funkcji językowym. Rehabilitacja u tego specjalisty skupia się na funkcjach wykonawczych, spostrzeganiu, pamięci, myśleniu, zdolnościach przestrzennych, liczeniu pisaniu i czytaniu. Terapeuta zajęciowy uczy niezależności w wykonywaniu zwykłych, codziennych czynności. Pielęgniarka natomiast zapewnia opiekę i stymuluje umiejętności nabyte podczas terapii. Obowiązkiem pracownika socjalnego jest uzupełnienie planu wypisu i troska o warunki socjalno-bytowe pacjenta.

Kiedy należy rozpocząć rehabilitację poudarową?

Rehabilitacja poudarowa powinna być rozpoczęcia możliwie jak najwcześniej. Jest to możliwe wtedy, gdy stan chorego się ustabilizuje. Fizjoterapię po udarze można podzielić na 3 okresy. Pierwszy z nich jest to okres profilaktyki funkcjonalnej. Chory pozostaje w trakcie okresu ostrego w szpitalu na oddziale neurologicznym. Pierwszy etap trwa od 1 do 14 dni po udarze, a niekiedy nawet 21. Kolejnym etapem jest okres rehabilitacji funkcjonalnej. Trwa od 2 do 3 tygodni, ale niekiedy ciągnie się nawet do 24 miesięcy. Polega on na stopniowym powrocie funkcji i poprawie stanie zdrowia pacjent. Na oddział rehabilitacji neurologicznej chory trafia zazwyczaj w ciągu miesiąca i znajduje się tam przez następne od 12 do 16 tygodni. Ostatnim okresem rehabilitacji po udarze jest etap adaptacji. Ten okres trwa od 12 do 24 miesięcy, ale zdarza się, że trwa nawet 5 lat. To tak zwany okres przewlekły, w którym to pacjent korzysta z rehabilitacji środowiskowej.

 Rehabilitacja w domu czy jednak w ośrodku?

Wiele zależy od danego przypadku. Osoby z poważnymi deficytami neurologicznymi i sporym stopniem niepełnosprawności są kierowane na rehabilitację w oddziale stacjonarnym. Na takim oddziale rehabilitują się też osoby z mniejszymi ubytkami, które nie są w stanie dojeżdżać do poradni rehabilitacyjnej czy oddziału dziennego. Osoby z umiarkowaną i lekką niepełnosprawnością po wyjściu ze szpitala mogą być leczone w domu przy wsparciu udarowego oddziału środowiskowego.

Rehabilitacja po udarze w warunkach domowych

Rehabilitacja poszpitalna po udarze musi być kontynuowana w domu, jeśli chory chce wrócić do zdrowia. Sposób leczenia uzgadniany jest przez lekarza i fizjoterapeutę. Celem terapii jest utrwalenie sprawności oraz odzyskanie samodzielności osoby po przebytym udarze mózgu. Do rehabilitacji w domu przydadzą się pewne narzędzia. Dobrym rozwiązaniem jest zwłaszcza montaż uchwytów oraz ram asekuracyjnych, głównie w łazience, toalecie oraz sypialni. Osobie chorej przyda się też balkonik, stabilizatory, opaski itp. Wybór przyrządów do ćwiczeń powinien być dokonany po rozmowie z fizjoterapeutą.